2017: Prayers For Mankind

Van november 2016 tot februari 2017 vond de twaalfde editie van het project “023” plaats, waarin een koor van 32 zangers aan de slag gingen met “Prayers For Mankind”, een groot (70 minuten) 8-stemmig werk in 6 delen, geheel a capella, van Alexander Levine.
Uitvoeringen vonden plaats in de OLVOO-kerk te Overveen en de Janskerk (Noord-Hollands Archief) te Haarlem.

Het was voor het koor een tour de force om zich de complexe ritmes en harmonieën eigen te maken in de altijd te korte looptijd van zo’n project. Tegelijk konden de zangers gelukkig genieten van de schoonheid van de composities en de bereikte samenklank, die uiteindelijk ook het publiek bij vlagen kon betoveren. Een respectvolle recentie in het Haarlems Dagblad van 13 februari was een aangename afsluiter.
Lees ook de toelichting op het programma door Felix van den Hombergh, of de opnames en teksten.

Recentie Haarlems Dagblad 13 feb 2017

Het projectkoor

Voorste rij: Anna Luijmes, Coralie Meijer, Linda Cardozo, Pia Rijs, Luca Hazelaar, Marieke Vonk, Luce van Bon, Leonoor Löwensteijn, Ingeborg de Boois, Antje Ehrenburg, Michelle Overdorp, Anita Korringa, Fenna Kleinenbroich, Marjolein Lommerse, Nettie Kat, Anna Nachesa Achterste rij: Wessel Sloetjes, (Wim de Groot), Tom Leemeijer, Co Heemskerk, Dolf Bruinsma, Anton Treffers, Fred Jansen, Jan Wolters, Frank vd Poll, Ed Stift, Bert van der Voorn, Ino Sohl, Harmen de Bruin, Francis Vollebergh, René Keet Ontbrekend: Oda Cranenburgh, Herman van der Steenstraten

Toelichting op programma
Over de componist:
Alexandre Levine is een, uit Rusland afkomstige, Britse componist. Zijn opleiding kreeg hij aan de Gnessin Academie in Moskou. Later, na zijn verhuizing naar Engeland, kreeg hij les aan de Guildhall School of Music in Londen van o.a. Simon Bainbridge. Als klarinettist en gitarist was hij later nog in Moskou werkzaam.
Zijn eerdere composities waren vooral instrumentaal, later is hij zich steeds meer op vocale muziek gaan toeleggen. Naast de “Prayers for Mankind” schreef hij bijvoorbeeld ook een omvangrijke Liturgie van Johannes Chrysostomus, en verder vele motetten en wereldlijke werken. Zijn stijl kenmerkt zich door twee opvallende tegenpolen: enerzijds uitgestrekte akkoordenlandschappen, met hier en daar een kruidige dissonant en anderzijds opzwepend met een sterke ritmische component.

Over de tekst:
De tekst van “Prayers for Mankind” is afkomstig van religieuze teksten van Alexander Vladimirovich Men. Hij was een toonaangevende geestelijke tijdens het Sovjetregime. Ironisch genoeg is juist in de jaren van overgang van communisme naar democratie op het perron van een station (op weg naar een zondagsdienst) doodgeslagen. De moordzaak is nooit opgelost. De gedichten van Men zijn vertaald in het Engels (door Nikolai Matveyev) en zo door Levine op muziek gezet. Het zijn intieme en deemoedige gebeden van een bescheiden maar geleerd man.

Over het werk:
Dat Levine de Engelse taal koos om deze Russisch-Orthodoxe gebeden te toonzetten, maakt dat de klank van het werk wezenlijk anders is dan zijn werken in het Russisch en Kerk-Slavisch. Een vergelijking met de klankwereld van Eric Whitacre ligt dan voor het oprapen. Levine noemt de Prayers een symfonie en dat behoeft geen verklaring. Sommige gebeden zijn lang, andere kort, maar hij werkt elk deel uit tot symfonische proporties. In deel VI ligt dat voor de hand, dat is de langste tekst, maar deel IV, – met slechts vier regels tekst – is bijna net zo lang: eerst begint het met een toespeling op de tekst (ai la hai la) en in een climax wordt dan uiteindelijk de echte tekst bereikt.
Deel I is een soort inleiding, zoals de ochtend een voorbereiding is op de dag. Deel II is een persoonlijk deel met een lange bariton- en tenorsolo.
Deel III heeft – door de tekst – de vorm van een Orthodoxe litanie.
Deel IV is als een dans, die rustig begint, maar steeds extatischer wordt.
Deel V is haast een soort scherzo (verwijzing naar de symfonie).
En deel VI tenslotte is haast van Mahleriaanse proporties.

Er zijn meer a capellawerken die meer dan een uur duren (Vespers van Rachmaninov, Vigilia van Rautavaara &c.), maar door het klein aantal delen (slechts zes) is de spanningsboog per deel zeer lang: een uitdaging voor uitvoerder en luisteraar!

Opnames en teksten
De teksten kunt u in het engels en vertaald in het nederlands nalezen in het Programmaboekje Prayers for Mankind.
Het eindresultaat van dit project is te beluisteren door op de afspeelknoppen achter de delen te drukken:

I – Morning Prayer

II – A Prayer for Unity

III – A Prayer for Humility

IV – I love you, Lord

V – A Prayer for the Gift of Wisdom and Love

VI – A Prayer for the disciples of Christ